er af
jafnaætt og er fremur sjaldgæfur á landsvísu, en nokkuð víða í ákveðnum
landhlutum. Útbreiðsla lyngjafnans minnir að sumu leyti á
útbreiðslu litunarjafna, en þó verulega þrengri. Hann fylgir snjóþungum
svæðum, en vex þó ekki í snjódældunum sjálfum heldur í lyngdældum eða lyngmóum.
Aðalútbreiðslusvæðin eru því norðanverðir Austfirðir, Miðnorðurland á
Flateyjar- og Tröllaskaga, Vestfirðir og Snæfellsnes. Sunnar á landinu
er hann mun sjaldgæfari, og dregur sig þar meira inn til landsins.
Lyngjafninn finnst að jafnaði frá láglendi upp í um 350 m hæð, hæst
fundinn ofan 400 m í Víkurskarði á Vaðlaheiði. Hann vex einkum í
bláberjalyngsmóum, oft innan um aðalbláberjalyng, frá láglendi upp í 400
m. Hann myndar allt að 30-70 sm langa, jarðlæga stöngla sem oft
liggja niðri í lynginu, en upp af þeim rísa uppsveigðar, þéttblöðóttar
greinar með litlum, oddmjóum og útstæðum, sverðlaga, gljáandi, 4-8 mm
löngum heilrendum blöðum. Jarðlægu sprotarnir eru gisblöðóttir, gáraðir
af blaðfætinum sem er samvaxinn sprotanum nokkuð niður frá blaðstæðinu.
Uppréttu greinarnar eru 5-18 sm á hæð og líta oft út fyrir að vera
liðskiptar, þar sem hver ársvöxtur afmarkar sporbaugóttan bút við það að
blöðin sem myndast í byrjun og lok vaxtartímabilsins eru styttri en hin
(sbr. neðstu myndina). Oft mynda sumir sprotarnir gróax á efri enda, en
gróblöðin eru miklu styttri en hin, og eru tígul- eða hjartalaga,
breiðfætt, mógræn í fyrstu en síðan ljósmóleit, með himnukenndum,
óreglulega skertum jöðrum.
Lyngjafninn þekkist bezt á hinum
löngu, jarðlægu sprotum með útstæðum, oddmjóum blöðum. Burstajafninn
þekkist frá honum á löngum hároddi blaðanna.
Hér er lyngjafni á Vatnsenda í Héðinsfirði 23. júní 1991. Þar er lyngjafninn í samfélagi með bláberja- og aðalbláberjalyngi.
Lyngjafni í Fljótavík á Hornströndum árið 1982.