er af ertublómaætt
og vex á tveim aðskildum svæðum á landinu. Annað svæðið nær um
Reykjanesskagann beggja megin og norður á Kjalarnes, en hitt svæðið er
við Loðmundarfjörð og Borgarfjörð fyrir austan. Hann hefur fjöðruð
blöð og er endasmáblaðið langstærst. Gullkollur hefur aðeins verið
skráður á láglendi, hæst um 180 m í Stakkahlíð í Loðmundarfirði.
Blóm gullkollsins eru mörg saman í loðnum kolli sem er
með aflöngum, grænum reifablöðum neðst. Krónublöðin eru gul í endann,
12-15 mm á lengd. Bikarinn er nokkru styttri, samblaða,
kafloðinn, hvítleitur en fjólublár eða rauðbrúnn í endann, fimmtenntur.
Í blóminu er ein, löng fræva. Fræflarnir eru 10, samgrónir í pípu utan um frævuna neðan til. Stofnstæðu blöðin eru stakfjöðruð, stilkuð. Endasmáblaðið er
langstærst, öfugegglaga; hin smáblöðineru lensulaga eða striklaga,
vantar stundum alveg. Stöngulblöðin eru stilklaus, smáblöðin jafnari að
stærð.
Úbreiðsla gullkolls bendir til þess, að hann sé ekki mjög gamall í
landinu.Hann virðist hafa numið land einkum á tveim
svæðum, á Reykjanesskaga og nyrzt á Austfjörðum við Loðmundarfjörð,
Njarðvík og fleiri víkum þar á milli. Á báðum þessum svæðum hefur hann
náð töluverðri útbreiðslu meðfram ströndinni, einkum þó á
Reykjanes-skaganum.
Myndin af gullkollinum er tekin á Seljamýri
við Loðmundarfjörð sumarið 1993.
