Smánetlan er einær, fremur lágvaxin jurt. Blómin eru örsmá, einkynja, en bæði kynin sitja saman í samsettum, hnúskóttum, grænleitum blómskipunum í blaðöxlunum. Stöngullinn er uppréttur, gáraður, með strjálum, grófum brennihárum. Blöðin eru gagnstæð á alllöngum stilk, blaðkan egglaga eða nær kringlótt, 1,5-3 sm á lengd, mjög gróftennt með löngum tönnum. Blómhlífarblöðin eru fjögur, græn, kvenblómin með einni frævu en karlblómin með fjórum fræflum. Frjóhirzlurnar eru gulgrænar, stórar og fylla alveg út í blómið.

Smánetlan er auðþekkt frá öllum öðrum tegundum landsins. Hún er miklu smávaxnari en brenninetla, ætíð innan við 50 sm á hæð, blöðin eru minni og ávöl fyrir endann. Hún er ennþá gróftenntari en brenninetla, blaðtennurnar hlutfallslega lengri og mjórri.

Svo virðist sem smánetlan sé gamall slæðingur í landinu, fannst áður einkum við hafnir og í fjörum, einnig oft í kartöflugörðum sem staðsettir voru nálægt sjó. Hún vex einkum í áburðarríkum jarðvegi, í heimilisgörðum, við fjóshauga og hænsnahús, og innan um sjórekinn þara. Smánetlan er fremur fágæt, útbreiðsla hennar afar óstöðug (Std. 1962 bls. 127) enda einær og því háð þroskun og dreifingu fræjanna frá ári til árs. Hún virðist vera á undanhaldi, þar sem flestar heimildir um hana eru frá nítjándu öld og fyrri hluta 20. aldar en mun færri frá síðustu áratugum. Hún vex aðeins á láglendi, hæst fundin í Mývatnssveit í um 270 m.